Βιταμίνη Β12

Η βιταμίνη Β12 (γνωστή και ως κοβαλαμίνη) είναι μια από τις πιο σημαντικές βιταμίνες του συμπλέγματος Β. 

🔹 Γενικά στοιχεία

• Χημική ονομασία: Κοβαλαμίνη

• Διαλυτότητα: Υδατοδιαλυτή βιταμίνη

• Ιδιαίτερο χαρακτηριστικό: Περιέχει το ιχνοστοιχείο κοβάλτιο

🔹 Κύριες λειτουργίες

Η βιταμίνη Β12 είναι απαραίτητη για:

1. Σχηματισμό ερυθρών αιμοσφαιρίων – βοηθά στην πρόληψη της μεγαλοβλαστικής αναιμίας.

2. Καλή λειτουργία του νευρικού συστήματος – συμβάλλει στη σύνθεση της μυελίνης, που προστατεύει τα νεύρα.

3. Μεταβολισμό DNA και λιπαρών οξέων – συμμετέχει στη σύνθεση και επιδιόρθωση του γενετικού υλικού.

4. Παραγωγή ενέργειας – μέσω συμμετοχής σε μεταβολικές αντιδράσεις.

🔹 Πηγές βιταμίνης Β12

Η Β12 βρίσκεται κυρίως σε ζωικές τροφές, όπως:

• Κρέας (ιδίως συκώτι και μοσχάρι)

• Ψάρια (σολομός, σαρδέλες, τόνος)

• Αυγά

• Γαλακτοκομικά (γάλα, γιαούρτι, τυρί)

Για φυτοφάγους ή vegans, υπάρχουν:

• Εμπλουτισμένα προϊόντα (π.χ. φυτικά γάλατα, δημητριακά)

• Συμπληρώματα Β12 (συχνά ως μεθυλκοβαλαμίνη ή κυανοκοβαλαμίνη)

🔹 Συνιστώμενη ημερήσια πρόσληψη

Ηλικιακή ομάδα Συνιστώμενη ποσότητα (μg/ημέρα)
Ενήλικες 2.4 μg
Έγκυες γυναίκες 2.6 μg
Θηλάζουσες γυναίκες 2.8 μg

🔹 Συμπτώματα έλλειψης

Η έλλειψη Β12 μπορεί να προκαλέσει:

• Αναιμία

• Κόπωση, αδυναμία

• Μούδιασμα ή "βελονιές" στα άκρα

• Δυσκολία συγκέντρωσης, απώλεια μνήμης

• Διαταραχές διάθεσης ή κατάθλιψη

  
  

  ΦΥΣΙΟΛΟΓΙΚΑ ΕΠΙΠΕΔΑ ΒΙΤΑΜΙΝΗΣ Β12

  Η μέτρηση γίνεται με αιματολογική εξέταση (ορού ή πλάσματος).

  Κατηγορία Επίπεδα Β12 (pg/mL) Ερμηνεία
  Φυσιολογικά 300 – 900 pg/mL Επαρκή επίπεδα
  Οριακά / Αμφίβολα 200 – 300 pg/mL Ίσως χρειάζεται περαιτέρω έλεγχος
  Χαμηλά < 200 pg/mL Έλλειψη βιταμίνης Β12 πιθανή
  

  📍 (1 pg/mL ≈ 0.74 pmol/L, αν η ανάλυση δίνεται σε pmol/L)

   ΤΡΟΠΟΙ ΜΕΤΡΗΣΗΣ / ΕΡΓΑΣΤΗΡΙΑΚΟΣ ΕΛΕΓΧΟΣ

  Η μέτρηση της βιταμίνης Β12 μπορεί να γίνει με διάφορους τρόπους — μερικές φορές χρειάζονται συμπληρωματικές εξετάσεις για να εκτιμηθεί σωστά η κατάστασή της:

  1. Ολική Βιταμίνη Β12 (Serum Vitamin B12)

  • Είναι η συνήθης εξέταση.

  • Μετρά τη συνολική ποσότητα βιταμίνης Β12 στο αίμα (δεσμευμένη και ελεύθερη).

  • Μειονέκτημα: Μπορεί να φαίνεται φυσιολογική ενώ στην πραγματικότητα υπάρχει λειτουργική έλλειψη.

  2. Ομοκυστεΐνη (Homocysteine)

  • Αυξάνεται όταν υπάρχει έλλειψη Β12 (ή/και φυλλικού οξέος).

  • Δεν είναι ειδική για τη Β12, αλλά υποστηρικτική ένδειξη.

  3. Μεθυλομηλονικό οξύ (Methylmalonic Acid, MMA)

  • Πολύ ευαίσθητος δείκτης έλλειψης Β12.

  • Αυξάνεται νωρίς, πριν ακόμη πέσουν τα επίπεδα ορού.

  • Μπορεί να μετρηθεί στο αίμα ή στα ούρα.

  4. Ολική τρανσκοβαλαμίνη ΙΙ (Holotranscobalamin, "Active B12")

  • Μετρά τη δραστική μορφή της Β12 (αυτή που χρησιμοποιεί ο οργανισμός).

  • Θεωρείται πιο αξιόπιστος δείκτης πραγματικής κατάστασης της βιταμίνης.