Λιποπρωτεΐνη α (Lpa)

Η λιποπρωτεΐνη α (Lp(a), ή Lp little a) είναι μια μορφή λιποπρωτεΐνης που κυκλοφορεί στο αίμα και σχετίζεται με τον κίνδυνο καρδιαγγειακών νοσημάτων. Παρακάτω είναι μερικά βασικά στοιχεία για τη λιποπρωτεΐνη α:

🔬 Τι είναι η λιποπρωτεΐνη α (Lp(a));

• Είναι μια παραλλαγή της LDL (κακής χοληστερόλης), αλλά με μια επιπλέον πρωτεΐνη στην επιφάνειά της που ονομάζεται απολιποπρωτεΐνη(a) ή apo(a).

• Η apo(a) έχει παρόμοια δομή με την πλασμινογόνο, μια πρωτεΐνη που εμπλέκεται στη διάλυση των θρόμβων, γεγονός που υποδηλώνει ότι η Lp(a) μπορεί να αναστέλλει την ινωδόλυση και να συμβάλλει στη δημιουργία θρόμβων.

🧬 Κληρονομικότητα

• Τα επίπεδα της Lp(a) καθορίζονται γενετικά και παραμένουν σταθερά στη διάρκεια της ζωής.

• Η τιμή της Lp(a) δεν επηρεάζεται σημαντικά από τη διατροφή, την άσκηση ή τον τρόπο ζωής.

🩺 Κλινική σημασία

• Αυξημένα επίπεδα Lp(a) συνδέονται με:

  • Αθηροσκλήρωση

  • Στεφανιαία νόσο

  • Εγκεφαλικά επεισόδια

  • Στένωση αορτικής βαλβίδας

• Η Lp(a) είναι ανεξάρτητος παράγοντας κινδύνου για καρδιοαγγειακά νοσήματα.

📊 Φυσιολογικά επίπεδα

• Δεν υπάρχει παγκόσμια συμφωνία, αλλά:

  • <30 mg/dL (ή <75 nmol/L) θεωρείται χαμηλό/φυσιολογικό

  • 50 mg/dL (ή >125 nmol/L) θεωρείται αυξημένο και πιθανώς επικίνδυνο

💊 Θεραπεία

• Δεν υπάρχουν πολλές διαθέσιμες θεραπείες που μειώνουν αποτελεσματικά την Lp(a). Ωστόσο:

  • Νεότερες θεραπείες (π.χ. antisense oligonucleotides όπως το pelacarsen) βρίσκονται υπό μελέτη.

  • Οι στατίνες δεν μειώνουν την Lp(a) και μπορεί σε ορισμένες περιπτώσεις να την αυξάνουν ελαφρώς.

  • Η λιποπρωτεΐνη αφαίρεση (lipoprotein apheresis) είναι μία επιλογή για ασθενείς με πολύ υψηλά επίπεδα και σοβαρή καρδιοπάθεια.

    
    

    Στο εργαστήριο μας προσδιορίζεται η Lpa καθώς και οι λοιποί λιπιδαιμικοί βιοδείκτες (ολική χοληστερίνη, τριγλυκερίδια, HDL, LDL, apo A, apo B, Ομοκυστεΐνη) και τα αποτελέσματα δίδονται αυθημερόν.