Αυτοάνοσες αρθρίτιδες

Ορισμός

Πρόκειται για νοσήματα όπου το ανοσοποιητικό σύστημα στρέφεται εναντίον των αρθρώσεων, προκαλώντας φλεγμονή, πόνο, πρήξιμο και σταδιακά καταστροφή των αρθρικών επιφανειών. Οι πιο συχνές μορφές είναι:

• Ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ)

• Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα

• Ψωριασική αρθρίτιδα

• Συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (με αρθρική συμμετοχή)

🧪 Ιατρική διερεύνηση – Ρευματοειδής Αρθρίτιδα

Η διερεύνηση περιλαμβάνει κλινική εξέταση, εργαστηριακές εξετάσεις, απεικονιστικές μεθόδους και ενίοτε παρακλινικές εξετάσεις.

1. Κλινική Εικόνα

• Συμμετρική πολυαρθρίτιδα (ιδίως μικρές αρθρώσεις χεριών/καρπών)

• Πρωινή δυσκαμψία >30 λεπτά

• Πόνος και οίδημα αρθρώσεων

• Καταβολή, απώλεια βάρους, χαμηλός πυρετός

2. Εργαστηριακές Εξετάσεις

• Ρευματοειδής παράγοντας (RF): θετικός στο ~70-80% των περιπτώσεων

• Αντισώματα κατά CCP (ACPA ή anti-CCP): υψηλή ειδικότητα για ΡΑ

• ΤΚΕ & CRP: δείκτες φλεγμονής – αυξημένοι κατά την ενεργότητα

• Αναιμία χρονίας νόσου, λευκοκυττάρωση ή θρομβοκυττάρωση

3. Απεικονιστικός έλεγχος

• Απλές ακτινογραφίες: αρχικά φυσιολογικές, σταδιακά δείχνουν διαβρώσεις/απώλεια αρθρικού χώρου

• Υπερηχογράφημα αρθρώσεων: ανιχνεύει πρώιμες αλλοιώσεις/υγρό/υμενίτιδα

• MRI: λεπτομερής απεικόνιση των αρθρικών ιστών – ανίχνευση πρώιμων διαβρώσεων

4. Άλλες εξετάσεις

• Αρθρική παρακέντηση: αν υπάρχει σημαντική συλλογή υγρού – γίνεται ανάλυση του αρθρικού υγρού

• Γενικός έλεγχος για αποκλεισμό άλλων νοσημάτων (π.χ. ουρική αρθρίτιδα, λοιμώξεις)

🎯 Στόχοι της διερεύνησης

1. Έγκαιρη διάγνωση (μέσα στους πρώτους 3-6 μήνες)

2. Διαφοροδιάγνωση από άλλες μορφές αρθρίτιδας

3. Καθορισμός προγνωστικών παραγόντων (CCP+, RF+, υψηλή CRP → πιο επιθετική νόσος)

4. Έναρξη θεραπείας με βάση την ενεργότητα και τη σοβαρότητα

   
   

   🧪 Εργαστηριακές Εξετάσεις στη Διερεύνηση Αρθρίτιδας Eιδικότερα

   Η διερεύνηση περιλαμβάνει:

   1. Δείκτες φλεγμονής

   2. Ανοσολογικοί/Αυτοαντισώματα

   3. Μεταβολικοί παράγοντες

   4. Ανάλυση αρθρικού υγρού

   5. Μικροβιολογικός έλεγχος

   6. Γενικές αιματολογικές & βιοχημικές εξετάσεις

   🔹 1. Δείκτες Φλεγμονής

   • ΤΚΕ (Ταχύτητα Καθίζησης Ερυθρών)

   • CRP (C-Αντιδρώσα Πρωτεΐνη)

   📌 Αυξάνονται σε φλεγμονώδεις αρθρίτιδες (π.χ. ρευματοειδής, ψωριασική, αγκυλοποιητική), αλλά μπορεί να είναι φυσιολογικές σε εκφυλιστικές (π.χ. οστεοαρθρίτιδα).

   🔹 2. Ανοσολογικές Εξετάσεις / Αυτοαντισώματα

   ✅ Ρευματοειδής αρθρίτιδα:

   • RF (Ρευματοειδής Παράγοντας)

   • Anti-CCP

   ✅ Συστηματικός Ερυθηματώδης Λύκος (ΣΕΛ):

   • ANA (Αντιπυρηνικά Αντισώματα)

   • Anti-dsDNA

   • C3/C4 (συμπλήρωμα)

   ✅ Σύνδρομο Sjögren:

   • Anti-Ro (SSA) / Anti-La (SSB)

   ✅ Αγγειακές αγγειίτιδες / ANCA-σχετιζόμενες:

   • p-ANCA / c-ANCA

   ✅ Ψωριασική και Αγκυλοποιητική σπονδυλίτιδα:

   • HLA-B27 (γενετικός δείκτης)

   📌 Αυτές βοηθούν στη διάγνωση και διαφοροδιάγνωση αυτοάνοσων νοσημάτων.

   🔹 3. Μεταβολικές Εξετάσεις

   Χρήσιμες για τη διάγνωση κρυσταλλογενών αρθρίτιδων:

   • Ουρικό οξύ: αυξημένο σε ουρική αρθρίτιδα

   • Ασβέστιο & Φωσφόρος: σχετιζόμενα με ψευδοουρική αρθρίτιδα (ασβεστιο-πυροφωσφορικά άλατα)

   🔹 4. Ανάλυση Αρθρικού Υγρού

   (εφόσον υπάρχει υγρό σε άρθρωση)

   Παράμετρος Ερμηνεία
   Όψη Διαυγές (μη φλεγμονώδες), Θολό (φλεγμονώδες/λοίμωξη)
   Ιξώδες Μειωμένο σε φλεγμονή
   Κύτταρα Πολυμορφοπύρηνα → φλεγμονώδης, >50.000 → λοιμώδης
   Κρύσταλλοι Ουρικό οξύ (ουρική), CPPD (ψευδοουρική)
   Καλλιέργεια Απαραίτητη αν υπάρχει υποψία λοιμώδους αρθρίτιδας
   

   🔹 5. Μικροβιολογικός Έλεγχος

   (σε υποψία λοιμώδους αρθρίτιδας ή πριν έναρξη ανοσοκαταστολής)

   • Καλλιέργειες αίματος και αρθρικού υγρού

   • PCR / έλεγχος για TBC

   • HBV, HCV, HIV

   • Mantoux ή Quantiferon για φυματίωση

   🔹 6. Γενικές Αιματολογικές & Βιοχημικές

   • Γενική αίματος:

     • Αναιμία (χρόνιας νόσου)

     • Λευκοκυττάρωση ή λευκοπενία

   • Νεφρική & ηπατική λειτουργία

     • Σημαντικά για ασφαλή χορήγηση φαρμάκων

   • Ηλεκτρολύτες

     • Σε χρόνια νόσο ή πολυφαρμακία

   📌 Τι μας δείχνουν συνοπτικά οι εξετάσεις:

   Τύπος Αρθρίτιδας                                    Ενδεικτικές Εξετάσεις
   Ρευματοειδής                                           RF, Anti-CCP, CRP, ΤΚΕ
   Ψωριασική / Αγκυλοποιητική               HLA-B27, CRP, ΤΚΕ
   ΣΕΛ / Sjögren                                             ANA, anti-dsDNA, Ro/La
   Ουρική                                                        Ουρικό οξύ, κρύσταλλοι αρθρικού
   Λοιμώδης                                                   Καλλιέργειες, PCR, CRP↑↑
   Οστεοαρθρίτιδα                                        Συνήθως ΤΚΕ/CRP φυσιολογικά 
   

   
   

   Στο εργαστήριο μας πραγματοποιούνται όλες οι παρακλινικές εξετάσεις, οι οποίες αφορούν στη διερεύνηση της συστηματικής αρθρίτιτδας.